Dokładnie 68 lat temu, 23 października wybuchła w Budapeszcie Rewolucja Węgierska 1956 roku. Zryw zaczął się od manifestacji studentów politechniki, która była solidarnościową odpowiedzią na tzw. polski październik’, kiedy to w reżimie komunistycznym w Polsce doszło do małej odwilży politycznej, po wyborze Gomułki na sekretarza generalnego partii. W Węgrach zrodziła się nadzieja, że również i u nich może dojść do nieco pozytywnych zmian i uwolnienia się od dominacji komunistów.
Sam zryw przypominać miał ten z Poznania, z czerwca tego samego roku. Niestety został on bardzo krwawo stłumiony, po tym, jak do Budapesztu wkroczyły sowieckie czołgi. Oficjalnie powstanie upadło 4 listopada, ale walki z wojskami sowieckimi trwały jeszcze do 20 listopada. W ostatecznym bilansie, prawie 3 tysiące Węgrów straciło życie, 20 tysięcy zostało rannych, około 200 tysięcy Węgrów uciekło z kraju, a kilkuset straciło życie w pokazowych procesach po stłumieniu zamieszek. Wiele innych osób latami było prześladowanych.
W sierpniu pisaliśmy trochę o rewolucji węgierskiej w kontekście słynnego meczu Waterpolo o nazwie “Krew w wodzie”. Zapraszamy do zajrzenia do tamtego posta. W tym temacie polecamy też węgierski film, dostępny na CDA, na koncie premium- „1956. Wolność i miłość”.
https://www.komuwdrogetemuczas.eu/waterpolo-wegry-olimpijska-potega/: „Dzieci Szczecina – dzieciom Csepel na Gwiazdkę”- 23 październikaDziurawa Flaga
Upamiętniając to wydarzenie, Węgrzy co roku wieszają na masztach domów i budynków instytucji publicznych flagę z dziurą w środku. W czasie komunizmu na węgierskiej fladze znajdował się sierp i młot, dlatego w trakcie rewolucji wycinano to godło z flagi.
Polska Pomoc
Wkrótce po wybuchu rewolucji przez radio w Polsce nadano komunikat Węgierskiego Czerwonego Krzyża proszącego o krew dla rannych. Odzew Polaków był olbrzymi, już w pierwszych dniach w całej Polsce zgłosiło się kilkanaście tysięcy osób chcących oddać swą krew. Rozpoczęły się też zbiórki żywności, pieniędzy, leków, środków opatrunkowych.
Szczecin-Csepel
Jednym z bardzo zaangażowanych w pomoc miast, był Szczecin. Krew, pieniądze i inne dary zebrane w tym mieście trafiały w głównej mierze do XXI dzielnicy Budapesztu-Csepel.
Akcja nabrała tempa, gdy pod koniec listopada zawiązał się Komitet Pomocy Węgrom w Szczecinie, który 2 grudnia zorganizował „Węgierską niedzielę”. Świadkowie tamtych wydarzeń zgodnie wspominają, że „na Węgrów dawali wszyscy”, o czym informowały gazety, publikując listy osób i instytucji zaangażowanych w akcję „Szczecin – Csepel”. W drugiej połowie grudnia wyruszył w końcu transport na Węgry pod hasłem – „Dzieci Szczecina – dzieciom Csepel na Gwiazdkę”. W następnym roku z części pieniędzy sierotom węgierskim sfinansowano kolonie nad Bałtykiem.
Chłopcy z Pesztu
W 2016 roku, w 60. rocznicę pomocy szczecińskiej Csepelczykom, z inicjatywy rady XXI dzielnicy Budapesztu ufundowano dwa bliźniacze pomniki Chłopców z Pesztu na upamiętnienie tych wydarzeń i w ramach wdzięczności. Szczeciński pomnik znajduje się w Parku Kasprowicza. Budapesztański pomnik znajduje się właśnie w centrum Csepel (XXI dzielnica Budapesztu), na skwerku Szent Imre tér przy kościele.
Tak się składa, że mieszkamy w Csepel i kilka razy w tygodniu mijamy ten pomnik, jak i dwujęzyczną wystawę opowiadającą o polskiej pomocy, widoczną na zdjęciach.
Czy są na sali osoby ze Szczecina? Znaliście tę część historii Waszego miasta? Macie może zdjęcia pomnika Chłopca z Pesztu w Szczecinie?
Leave a Comment